İstanbul Teknik Yenilikçi Anlayışını Karayolları Üst Yapısına Taşıyor

Türkiye’de ulaştırma sektörünün en önemli bölümünü karayolları oluşturmaktadır. Karayolları ‘Devlet ve İl Yolları Envanterine göre 3 bin 60 km otoyol, 31 bin 006 km devlet yolu ve 34 bin 165 km il yolu olmak üzere toplam 68 bin 231 km karayolu ağına sahip Türkiye’nin; %56’sını sathi kaplamalı yollar, %37’unu asfalt betonlu yollar, %5’ini de diğer yollar oluşturmaktadır. Doğal olarak bu seviyedeki bir yol ağının bakım, onarım veya yeniden yapılması gereken yol üst yapısı inşaatları devlet bütçesinde ciddi bir oran teşkil etmektedir.

Geogridler, yüksek çekme mukavemetleri ve uzun ömürleri sayesinde donatılı duvarlarda beton donatısı olarak, zemin iyileştirmede ise zeminde meydana gelecek farklı oturmaları azaltıp, taşıma gücünü arttırmak için kullanılmaktadırlar. Geogridlerin cam elyaf örgülü ve polyester örgülü her iki çeşidi de zemin iyileştirme, asfalt betonu tabakalarının kalınlığını azaltmak ya da tabakaların dayanıklılığını arttırmak başta olmak üzere pek çok amaç için kullanılmaktadır. Geogrid sektöründe kullanımı yaygın olan cam elyaf gridin uygulama ve lojistik konularında yaşanan zorluklar dolayısıyla beklenildiğinden daha düşük performanslar sergilediği durumlar ise çoğunlukla göz ardı edilmiştir.

Oysa ki; polyester geogridler; Karayolları Teknik Şartname (2013) ‘te belirtilen uygulama şartları ve teknik gereklilikler sağlandığı takdirde benzer amaçlarda performans gösteren cam elyaf örgülü geogridlere göre daha ekonomik olabilirler. Oldukça kırılgan yapıya sahip olan cam elyaf taneler ulaştırma, taşıma , uygulama aşamalarının her birinde iyi korunmadığı takdirde deformasyona uğrar. Projeler için hesaplanan deformasyon tolerans limitlerini bu sebeplerle karşılayamadıkları durumlar poylester örgülü geogridlerle daha verimli uygulamalar haline getirilebilir.

İstanbul Teknik İnşaat Ar-Ge Merkezi’nde gerçekleştirilen ‘’Polyester Geogridin Asfalt Tabakalarında Kullanılması’’ projesiyle Türkiye’de henüz asfalt üstyapı tabakalarında polyester geogridin uygulanmamış olmasından dolayı bilinmeyen sürtünmeye, kesme dayanımına, eğilme dayanımına, stabiliteye, üstyapı çatlaklarına ve oturmaya olan etkile- rinin belirlenmesinin yanında, yapım maliyetlerine olan faydaları da bu çalışma sayesinde kanıtlanmış olacak ve elde edilen bu sonuçlar sektöre katkı sağlayacaktır.

İstanbul Teknik İnşaat Ar-Ge Merkezi tarafından geliştirilen yeni tip polyester geogrid ile yapılan bu proje için yapılan çalışmalar neticesinde polyester örgülü geogrid elemanının asfalt tabakaları arasındaki kullanımının tekrarlı yükler altında sergileyeceği davranış belirlenecek, yol üstyapısında kullanılmasının ne seviyede bir iyileşme ve verimlilik sağlayacağı belirlenmiş olacaktır.

Üniversite – Sanayi İşbirliği kapsamında Eskişehir Teknik Üniversitesi ile birlikte gerçekleşen çalışmalarda bugüne kadar alınan sonuçlar; polyester geogridin cam elyaf örgülü geogride kıyasla, lojistik , uygulama ve maliyet konularında kayda değer farklar sağladığını göstermiştir. Üstyapı dayanımını arttırdığı, ayrıca asfalt betonu üstyapısını oluşturan aşınma, binder tabakalarının kalınlıklarının azaltılmasına rağmen tabakalar arasında kullanılan polyester örgülü geogrid sayesinde daha yüksek trafik yüklerini karşılayabildiği görülmüştür. Bu sayede büyük bütçelerle yapılan asfalt tabakalarından kar edilebilecektir.

Bununla birlikte, polyester geogridin asfalt tabakaları arasında kullanımı ile zeminde oluşarak üst tabakalarına iletilen yansıma çatlaklarının oluşumunu azaltıldığı görülmüştür. Tüm bu sonuçlar büyük bütçelerle yapılan yol bakım maliyetlerini azaltarak büyük karlılıklar ve yüksek verimlilik sağlayacaktır.

Sürdürmekte olduğu bu proje ile İstanbul Teknik İnşaat, bir ilke daha imza atmış, sektörde sürdürdüğü yenilikçi ve yaşamı kolaylaştırmayı hedefleyen politikasına yeni değerler katmıştır.